عکاسی خیابانی (به انگلیسی: Street Photography) به عنوان بدنه هنر عکاسی، صحنههایی از زندگی روزمره مردم را سوژه اصلی خود قرار میدهد. خیابانها، پارکها، مساجد، محلهای خرید و مراکزی که مردم گرد هم میآیند، محل اصلی تهیه عکسهای خیابانی است. هر چند این عکاسی شاخهای از عکاسی مستند بهشمار میآید اما از بعضی لحاظ با هم متفاوت هستند از جمله اینکه هدف اصلی عکاسی خیابانی به تصویر کشیدن مردم است و نه پوشش یک اتفاق. در واقع این شاخه از عکاسی آیینهای است در برابر مردم که گاهی نیز با شوخطبعی یا لحنی طعنهآمیز پیامهای سیاسی یا اجتماعی را منتقل میکند که در چنین شرایطی به عکاسی مستند نزدیک میشود. سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۰ نقطه اوج و شکوفایی [[تاریخ عکاسی]] خیابانی است.
هر عکسی را که در فضای عمومی گرفته شود میتوان در ژانر عکاسی خیابانی قرار داد »، فارغ از آنکه این عکس در خیابان ثبت شده یا در یک موزه، اتوبوس یا بازارچه و یا …
به عنوان ابتداییترین تعریف، عکاسی خیابانی یک عکاسی بی پرده از موقعیتهای عمومی است. در اصطلاح عکاسی، بر عکس ظاهر کلمه، «خیابانی» به معابر محدود نمیشود. این کلمه و نوع برای هر مکان عمومی به کار میرود. عکاسانی مانند هلن لویت، گری وینوگرند، تونی ری جونز، رکوبیر سینک، دائیدو موریاما و جوئل میروویتز روشهای مختلفی در عکاسی خیابانی دارند، و در چند دهه اخیر این اصطلاح بیشتر مطرح و به کار برده میشود. رسانهای اخیر مانند Street Photography Now, HCSP, اینستاگرام و انجمن آنلاین خیابانی این قلمرو را به روشی قابل فهم گسترش دادهاند و عکاسی خیابانی را به سطح جدیدی از محبوبیت رساندهاست. نظرات و رویکردها متفاوت است، اما اساساً عکاسی خیابانی تصویری از زندگی واقعی است که با آگاهی از زیباییشناسی بصری القا میشود.
نکته مهم مکانی است که عکاس در آنجا عکس خود را ثبت کرده، تفاوتی ندارد مسقف است یا خیر؟، تنها کافی است آن محل فضای عمومی باشد.
بسیاری از ما حس خستگی ناشی از دیدن عکسهای پر زرق و برق مجله وار که روزانه با آنها روبرو میشویم را تجربه کرده ایم. عکسهای پرترهای که به صورت اتفاقی در خیابانها گرفته شدهاند میتوانند همان اصالتی که بسیاری از ما در جستجوی آن هستیم را زنده کنند و بار دیگر به ما یادآوری کنند که سوژههای واقعی در اطراف ما هستند.
پرتره خیابانی سهم عمدهای در عکاسی خیابانی و مستند سازی دارد. امروز، میخواهم راجع به پرتره خیابانی نکاتی را یادآور شوم. البته باید هشدار بدهم که بعضی نکاتی که از آن صحبت خواهم کرد، برای عکاسان خانم نسبت به آقایان کارآیی بهتری خواهد داشت!
به عنوان یک عکاس خیابانی قرار است که این طرف و آن طرف بروید و در موقعیت های ناگهانی عکس های فوری بگیرید برای اینکار لازم است که وسایل تان سبک و کوچک باشد.
افراد ناشناس نقش مهمی را در عکاسی خیابانی بازی میکنند. با کمک آنها میتوانید روایتهایی جذاب ایجاد کنید و بیننده را به خیالپردازی وادارید. ولی اگر تازه به عکاسی خیابانی روی آوردهاید ممکن است برای عکس گرفتن از غریبهها به قدر کافی اعتماد بنفس نداشته باشید.
بسیاری از عکاسان خیابانی به دنبال صحنههایی میگردند که یک حس آنی یا واکنش بصری را به وجود بیاورد، مخصوصاً از طریق شوخی یا شیفتگی مبهم، عحیب و غریب یا اتفاقات فراطبیعی. یک سری عکسهای خیابانی ممکن است دنیای دیوانه کننده ای را نشان دهد. شاید این یک دنیای رؤیایی باشد. یا مبهم، یا تاریک، یا ظریف، یا مرموز. تناقضی که این صفات ممکن است در صحنههایی که در روزمرهترین و واقعیترین مکان، «خیابان» یافت شود، بینهایت جذاب است.
عکاسی خیابانی رپورتاژ نیست. برای عکاس خیابانی هیچ وظیفه ای برای مستند کردن موضوعی خاص وجود ندارد. نگرانی اصلی زندگی بهطور کلی و کاهش آن در فریمهایی است که به تنهایی و بصری اتفاق میافتد. این امر به انتخابی دقیق از عناصر بصری نیاز دارد تا از تا از ترکیب نهایی خارج یا به آن اضافه شود، و توجه فوقالعاده را به لحظهٔ انتخاب شده برای نوردهی میطلبد. این دو عامل در ابتدا ممکن است برای همه نوع عکاسی، جهانی به نظر برسند، اما در عکاسی خیابانی بسیار حیاتی هستند، زیرا تنها با این ابزارها عکاس خیابانی معنا را بیان میکند. هیچ تنظیم یا نوردهی، زمان آمادهسازی کم، و به صورت ایدهآل هیچ پیش فرضی وجود ندارد. این فرایند مبتنی بر دیدن و واکنش نشان دادن، و همچنین با استفاده از تفکر، با یکدیگرعمل میکنند. برای بسیاری از عکاسان خیابانی این یک تجربه مبهم است و برخی گزارش میدهند که هنگام مشاهده دقیق رفتار دیگران، کنترل خود را از دست میدهند، که این درگیری عاطفی آنهاست.
هنگامی که به درستی تمرین شود، همانطور که کولین وستربک در بایستندر نوشتهاست، "یک نوع عکاسی است که چیزی مهم و طبیعت کلی اعتدال، دربارهٔ اینکه چه چیزی دربارهٔ محصول یک تصور خاص است، را میگوید. ترکیب این ادوات، یک دوربین و سوژه، خیابان، یک نوع عکس را ارائه میدهد، به روشی که پرترههای معمولی، مناظر تصویری و انواع دیگر ژانرها اینگونه نیستند، و فقط مختص به عکاسی است.
نکات مهم در عکاسی خیابانی
- پسزمینهی مناسب در عکاسی خیابانی: در عکاسی خیابانی پسزمینهی مناسب به اندازهی خود سوژهی اصلی اهمیت دارد. برای شروع عکاسی خیابانی ابتدا یک پسزمینهی مناسب پیدا کنید و سپس منتظر بمانید تا شخصی از برابر آن عبور کند. انواع دیوارها میتوانند انتخابی مناسب برای پسزمینه باشند. برای مثال میتوانید از دیوارهای آجری، دیوارهای سیمانی، دیوارهای سفید، دیوارهایی با دیوارنوشتههای شهری یا دیوارهای تبلیغاتی با تصاویر و نوشتههای بزرگ استفاده کنید. بیلبوردها و ساختمانهای زیبا که ستونها و طاقهایی چشمنواز دارند هم گزینههای خوبی هستند. همچنین کوچههای باریک میتوانند حس پرسپکتیو را با قدرت زیاد در کادر نمایش دهند. اگر از نقطهای مرتفع عکاسی کنید حتی میتوانید سطح زمین را بهعنوان پسزمینهی عکس به کار ببرید.
- حفظ فاصله در عکاسی خیابانی: اگر عکاسی خیابانی از غریبهها بدون کسب اجازه برایتان دلهرهآور است میتوانید برای غلبه بر استرس از فاصلهای دورتر از آنها عکس بگیرید. اگر از مردم فاصله داشته باشید به احتمال زیاد متوجه عکس گرفتن شما نخواهند شد. این شیوه همچنین باعث میشود به مراتب کمتر به حریم دیگران وارد شوید و عکسهای خیابانی شما عنصر احتیاط و ناشناس ماندن سوژه را حفظ کنند.
اگر در تنظیمات دوربین گوشیتان گشتی زده باشید، احتمالا چیزی به نام HDR را دیدهاید. HDR مخفف عبارت High Dynamic Range است که فعال کردن آن کمک میکند در بعضی شرایط عکسهای بهتری بگیرید، اما لزوما این طور نیست که همیشه عکسهای شما را بهتر کند. ابتدا بیایید با HDR و نحوه کار آن آشنا شویم.
زمان هایی پیش می آید که دوربین بر خلاف انتظار به خوبی نمیتواند نورسنجی کند. این مشکل معمولا زمانی پیش می آید که تفاوت نوری نقاط تاریک و روشن در محدوده سوژه زیاد باشد. چشم انسان قادر است که مناطق تیره و روشن و تفاوت نوری را به خوبی از هم تفکیک کند. ولی برای حل این مشکل در دوربین تکنیک HDR را قرار دادند.
روشهای مختلفی برای خلق تصاویری که HDR نامیده میشوند وجود دارند. روشهای معمول ایجاد تصاویر، رنج دینامیکی پایینتری نسبت به آنچه چشم انسان میتواند ببیند دارند. این روشها عکاسی «استاندارد» یا «رنج دینامیکی پایین» نامیده میشوند.
روشها و ترفندهایی برای رفع این محدودیت وجود دارند و این روشها گاهی اوقات روشهای عکاسی HDR نامیده میشوند. این روشهای خاص معمولاً ترکیبی از روشهای قدیمی و پیشپاافتاده از ترکیب دیجیتالی تصاویر است. همچنین فرمت تصویر «رنج دینامیکی بالا» و فضاهای رنگ خاص آن وجود دارد که رنجهای وسیعتری نسبت به سایر فرمتهای استاندارد ارائه میکند و قادر است جزییات عالی در سایه و همچنین روشنایی ثبت کند. این فرمت نیز به درستی HDR نامیده میشود و ربطی به روشهایی که قبلاً ذکر کردیم ندارد. این تصاویر معمولاً به وسیله تجهیزاتی که ذاتاً HDR هستند، گرفته میشوند. امروزه وقتی صحبت از تصویربرداری HDR میشود، منظور اغلب عکاسان روش ترکیب کردن دادههای تصاویر با نوردهیهای مختلف برای خلق یک عکس با جزییات بالاتر از محدودههای عکسهای نرمال است.
ترفندهای عکاسی HDR
موارد لازم برای ایجاد یک تصویر HDR
عکاسی پُرترِه، شاخهای از عکاسی است که در آن از چهره انسان عکسبرداری میشود. پرتره، در واقع به نقاشی یا عکس یا تصویری از صورت یک شخص گفته میشود که بوسیله این تصویر قصد دارند ماهیت یا شخصیت شخص را نمایش دهند. پرتره در لغت به معنی تصویر، نقاشی، مجسمه، پیکره و …. است و در شکل اختصاصی آن به مجسمه ی صورت، تصویر صورت، عکس صورت و مجسمه ی نیم تنه، اطلاق می شود.
تاریخچه عکاسی پرتره و آتلیه، به اواسط قرن دوازده شمسی بر می گردد. در آن زمان، افراد مجبور بودند به روش daguerrerptype (یک روش عکاسی قدیمی که با استفاده از صفحات نقره ای حساس به ید و بخار جیوه انجام می شد) عکس بگیرند اما با ظهور عکاسی پرتره، همه این موانع برداشته شده و عکاسی پرتره محبوبیت زیادی پیدا کرد. در این نوع از عکاسی پرتره، افراد در مقابل یک زمینه روشن نشسته و بالای سرشان نور ملایمی که از پنجره می تابید را منعکس می کردند. با گذشت زمان و پیشرفت تجهیزات مختلف عکاسی، زمان نشستن در برابر دوربین کاهش یافته و حتی عکاسی در بیرون از استودیو نیز انجام می گرفت.
انواع عکاسی پرتره:
1. پرتره تمام قد: کادر مناسب این سبک اغلب مستطیل عمودی است.
2. پرتره پرسنلی: ادارات و دوایر دولتی، مدارس، راهنمایی و رانندگی، مدارس، ثبت احوال بیشترین نیاز را به عکس پرسنلی دارند.
3. پرتره هنری: اغلب مورد استفاده هنرمندان، بازیگران، نویسندگان و ... قرار می گیرد.
4. پرتره سیاسی: در این سبک از پرتره، از نماد های ملی میهنی و بومی میهنی استفاده های فراوان می شود.
5. پرتره تبلیغاتی: بیشتر مصارف تجاری دارد.
6. پرتره خانوادگی: مناسبت های خانوادگی، مسافرت ها و جشن ها موارد اصلی این سبک به شمار می آید.
معمولاً فاصلههای کانونی لنزهای مورد استفاده برای عکاسی پرتره بخاطر بار روانی لنزهای واید و نرمال (بسیاری از افراد در هنگام قرار گرفتن در مقابل دوربینهای عکاسی یا فیلمبرداری دچار انقباض در عضلات صورت خود میشوند به گونهای که نوعی اضطراب در چهره آنها نمایان میشود، بنابراین با استفاده از لنزهای تله و فاصله گرفتن از سوژه این مشکل تا حد قابل توجهی کاهش مییابد)، از دو برابر نرمال به بالا و بخاطر کاهش شدید عمق میدان وضوح در لنزهای تله بلند، کمتر از چهار برابر لنز نرمال است. بهتر است عکسهای پرتره را با عمق میدان کم (یعنی با دیافراگم باز) تهیه کرد تا پس زمینه محو شود و سوژه با تأکید بیش تری دیده شود.
شاید تکنیک تایم لپس به نظر پیچیده و عجیب بیاید، اما در حقیقت کار ساده ای است.
مهمترین چیزی که به آن احتیاج دارید تایمری (interval timer) برای ایجاد وقفه یا فاصله زمانی بین عکس هاست که خیلی از دوربین های Pentax و Nikon این قابلیت را در خود دارند. اگر دوربین شما این قابلیت را ندارد، می توانید از کنترلرهای بیسیم مانند Hähnel Giga T Pro II استفاده کنید یا با استفاده از برنامه های کنترل دوربین با موبایل یا تبلت خود، دوربین را کنترل کنید. با استفاده از اپلیکیشن هایی چون DSLR Controller یا ioShutter می توانید دوربین خود را به صورت بیسیم و با استفاده از موبایلتان کنترل نمایید.
در این تکنیک هر عکس یک فریم از ویدئو خواهد شد، هر وقت که فیلم را پخش می کنید تقریباً ۲۵ فریم در یک ثانیه برای شما نمایش داده می شود. به این معنی که اگر شما در هر ثانیه یک عکس بگیرید، بعد از یک دقیقه عکاسی ۶۰ فریم خواهید داشت که حدود ۲ ثانیه ویدیو شما را تشکیل می دهد.
برای سوژه هایی که سریع حرکت می کنند عکاسی با وقفه زمانی ۱ تا ۲ ثانیه را انتخاب کنید، اما برای عکاسی از سوژه هایی که با سرعت پایین تری حرکت می کنند عکاسی با وقفه زمانی ۱۰ ثانیه یا بیشتر را انتخاب کنید تا با این کار حرکت آنها واضح تر دیده شود.
در نهایت عکس هایی که گرفته اید را باید تبدیل به ویدئو کنید. این کار را اکثر برنامه های ویرایش ویدئو انجام می دهند. برنامه Google Picasa یک نرم افزار بسیار خوب و رایگان برای ساخت تایم لپس است.
امروزه افراد زیادی هستند که می خواهند عکاسی را به صورت خودآموز یاد بگیرند. این افراد به دبنال کتاب های خاصی هستند تا بتوانند با تکنیک های این حرفه جذاب بهتر آشنا شوند.
اکثر کتاب های عکاسی هزینه بالایی دارند یا فقط به زبان انگلیسی منتشر شده اند و ترجمه نشده اند. بنابراین معرفی کتاب های خوب برای علاقه مندان به عکاسی لازم به نظر می رشد. برخی از مهمترین کتاب های عکاسی به شرح زیر هستند.
نورپردازی در عکاسی پرتره اهمیت فراوانی دارد. اگر به دنبال یک کتاب آموزش نورپردازی هستید که خیلی خلاصه و ساده به شما بگوید برای گرفتن نمونه عکس های پرتره، هم در آتلیه و هم فضای باز، از چه تجهیزات و چیدمان نورپردازی ای (مثل فلاش، سافت باکس و…) استفاده شده، اگر هنوز نمیدانید که مهمترین مطلب در عکاسی نورپردازی است، فرصت و لذت مطالعه این کتاب را از دست ندهید.
این کتاب که در آن به نورپردازی بهتر در عکاسی پرداخته است. نورپردازی در عکاسی برای روشن کردن سوژه نیست. بلکه برای تاکید بر سطوح، شکل و جنس سوژه و حتی کمتر به چشم آمدن آن است. ما میتوانیم با ایجاد سایه روشن، آثاری زیبا، خیره کننده و رویایی خلق کنیم. با نورپردازی آگاهانه و هنرمندانه میتوان توجه بیننده را به نقاط خاص در تصویر گرفته شده جلب کرد. همچنین میتوانیم کوتاه را بلند، بلند را کوتاه، چاق را لاغر و لاغر را چاق فربه نشان دهیم و ظاهر سوژه را کاملا تغییر دهیم.
شاید شما عکاسی در محیطهای کم نور یا خیلی نورانی را انتخاب کرده باشید، ولی برای خلق تصاویر جذابتر دچار مشکل شده باشید، پس به خواندن این کتاب بپردازید.
کتاب ۵۰ روش نورپردازی برای عکاسی پرتره به شما روش طراحی نور پردازی و دیاگرام ها را آموزش می دهد. این کتاب راهنما شامل تمامی نکته های لازم برای عکاسی پرتره زیبا و موفق می باشد. این کتاب به شما تکنیک های ساخت سایه روشن برای طراحی عکس های پرتره حرفه ای را آموزش می دهد.
یکی از سوالات مهم در عکاسی پرتره این است که چگونه می توانید سایه زیر چشم و پانه را نمایان کنید؟ و چطور می توانید یک عکس پرتره رمانتیک و عاشقانه از خانم ها تهیه کنید؟ این کتاب به شما روش های نورپردازی برای حل این مشکلات را آموزش می دهد.
کتاب هک عکاسی از مایک نیوتون به شما کمک خواهد کرد که طی ۱۰ گام و آموزش ساده عکاسی خود را ارتقا دهید. در این کتاب از اطلاعات تکنیکی پیچیده و جزئیات اضافی خبری نیست. متن کتاب روان بوده و همراه با مثال و عکس قصد در بهبود عکاسی شما دارد. این کتاب «هک عکاسی نام گذاری شده چراکه ساعت ها آزمون و خطا را از راه شما بر خواهد داشت.