کنتراست در عکاسی
کنتراست در لغت به معنای تضاد و تقابل است . کنتراست اندازه (مقدار ) اختلاف بین طیف سیاه و سفید در عکس است. بدون کنتراست ما هیچ عکسی نداریم چون در آن صورت هیچ تفاوتی بین تیرگی و روشنی وجود ندارد و همه چیز یا سیاه است یا سفید و یا شکلی از رنگ خاکستری ! میزان کنتراست یک عکس را با بالا و پایین بودن آن اعلام میکنند برخی عکس ها کنتراست بالا دارند و برخی دیگر کنتراست پایین!
شاید کنتراست را بتوان تضاد بین دو چیز قابل مقایسه تعریف کرد. در عکاسی بارها در کتاب‌ها و مقالات مختلف دیده‌ام که کنتراست را اختلاف میان طیف سفید و سیاه عکس معنی میکنند. اما به راستی کنتراست در عکاسی بیش از این‌هاست. گرچه تعریف رایج کنتراست غلط نیست اما کامل هم نیست. کنتراست یا تضاد و تقابل، می‌تواند در رنگ، بافت، نور، مفهوم، مجاورت و ... خود را نمایان کند. عکاس آگاه به خوبی می‌تواند با استفاده از کنتراست بر تاثیرگذاری عکس خود بر مخاطب بیافزاید.
یکی از بهترین راه‌های ایجاد حس دراماتیک در عکس، استفاده از مبحث سایه‌ها و کنتراست در عکاسی است. نکته کلیدی این موضوع این است که باید جزئیات درون سایه را فراموش کنید. شما عملا به این جزئیات هیچ نیازی ندارید و سایه‌ها در عکسهای دراماتیک، می‌بایست مرموز و پنهان باشند و تاریکی مطلق در بخش‌های سایه، یکی از مهمترین موارد در این سبک عکاسی است.
در واقع شما در اینجا تخیل بیننده را به کار می‌گیرید. بیننده با دیدن یک صحنه تاریک و مرموز می‌تواند حدس بزند که چه چیزی پشت این همه سیاهی است و این باعث می‌شود بیننده با عکس درگیر شود.
ابتدا سعی کنید محدوده داینامیکی سنسور خود را به خوبی شناخته و آن را در بخش‌های مختلف به میزان مختلف مشخص کنید. سعی کنید هایلایت‌ها را از حالت عادی روشن‌تر کرده و سایه‌ها را تیره‌تر کنید، تا جایی که کاملا سیاه به نظر برسند. اگر نور به اندازه کافی قوی باشد و تضاد خوبی را بین بخش‌های تیره و روشن ایجاد کند، سایه جزئیات بسیار کمتری خواهد داشت.
کنتراست همه چیز عکس شماست. اگر تفاوتی در طیف سفید و سیاه عکس شما وجود نداشته باشد، تصویر شما فاقد جزئیات خواهد شد و درواقع در این شرایط عکسی ثبت نمی‌شود. بر همین اساس اگر نتوانیم موضوعی که قصد به تصویر کشیدن آن را داریم از سایر عناصر موجود در قاب متمایز سازیم چگونه می‌توانیم منظورمان را از یک عکس به مخاطب برسانیم؟ کنتراست به عکسهای شما قدرت می‌بخشد و باعث می‌شود اثر عکاس بتواند با مخاطب ارتباط بهتر و قوی‌تری برقرار کند.
بسیاری از عکاسان طرز استفاده از کنتراست در عکاسی را به خوبی می دانند. کنتراست خوب باعث می شود یک عکس حرفه ای و یک عکس مبتدی به نظر برسد. تونال کنتراست یک کنتراست خوب را می توانید در عکس هایی با سایه های مشکی ببنید که بیشترین کنتراست را دارا می باشد. در این گونه تصاویر سوژه اصلی کاملا تیره و رنگ ها در پشت سوژه به خوبی نمایان هستند. این تفاوت زیاد بین روشنایی و تیرگی یک مثال خوب برای فهمیدن کنتراست است.
عکاسی مستند (بخش سوم)
عکاسی مستند اجتماعی بسیار شاخه جذابیست، زیرا شما هستید که از واقعیات جامعه و مردم تصویری می سازید بر گرفته از دید شما به دنیا و جامعه و مفهومی را انتقال می دهید که از دل وقایع بر گرفته از درونتان در عکس گنجانده اید.
اگر تصمیمتان را گرفته اید تا عکاس مستند اجتماعی باشید ، به نکات زیرتوجه کنید:
- هدفتان را مشخص کنید
هدفتان را قبل از رفتن در محیط مورد نظر مشخص کنید، چون عکاسی مستند فرآیندی سریع و لحظه ای است که شما با خلاقیت و زاویه مناسب در لحظه ای طلایی ثبت می کنید. شما باید آمادگی ذهنی لازم را برای ثبت یک لحظه خیلی کوتاه داشته باشید، زیرا شاید آن لحظه هرگز تکرار نشود و دیر جنبیدن شما و آماده نبودن ذهن تان ممکن است یک لحظه واقعا مهم را از شما بگیرد و سالها حسرت از دست دادنش را بخورید.
- موضوع مورد نظرتان را کالبدشکافی کنید
قبل از اینکه دوربین به دست شوید، به این فکر کنید که کدام دغدغه اجتماعی ذهن شما را درگیر کرده، دوست دارید دوای درد کدام بخش باشید. سپس به دنبال جایی باشید که چالش مورد نظرتان بیداد میکند.قبل از اینکه انتخاب کنید سوژه و زاویه اجتماعی را انتخاب کنید به خود یادآوری کنید که عکس شما قرار است چه مشکلی را حل کند . اگر راه حلی برای هیچ مشکل اجتماعی به حساب نمی آید همان بهتر که ثبت نشود.
- راجع به فرهنگ و تاریخ مردم منطقه ی مورد نظر تحقیق کنید
پس از مشخص شدن هدف اگر برای عکاسی از مراسم بومی و مذهبی و دیگر مراسم مختص به منطقه مورد نظر می روید بهتراست تحقیق کنید. با این کار شما آگاه می شوید که چه مراسم و رویدادی را ثبت می کنید، این آگاهی به شما کمک می کند تا با درک واقعه بدانید از چه نشانه ها و المان هایی برای رساندن بهتر مفهوم در کادر خود استفاده کنید تا برای مخاطبانتان هم قابل درک باشد.
- مهارت‌های اجتماعی خودتان را گسترش دهید
مهارت‌های فنی عکاسی فقط یک نقش پشتیبان در عکاسی مستند دارند و مهم‌تر از مهارت‌های فنی مهارت‌های اجتماعی است که هیچ ارتباطی با دوربین ندارند. خیلی از کارهایی که برای عکاسی مستند باید انجام دهیم در حالی انجام می‌شوند که هنوز دوربین را بیرون نیاورده‌ایم. عکاسی مستند بیشتر درمورد صحبت کردن، یاد گرفتن، تحقیق و درک چیزهایی است که در اطراف شما در حال رخ دادن است.
- با سوژه وقت بگذرانید
بخشی از درک اتفاقات اطراف گذراندن وقت با سوژه است.اغلب عکاس‌های خبری باید به صورت خیلی سریع عمل کنند تا رویدادهایی که با سرعت زیادی در حال رخ دادن هستند را ثبت کنند. اما در عکاسی مستند باید بیشترین استفاده را از زمان ببرید. یک پروژه عکاسی مستند می‌تواند روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سالها زمان ببرد. به خودتان زمان کافی بدهید تا به خوبی سوژه را بشناسید. همین صمیمیت باعث می‌شود عکسهای معنادار بیشتری خلق کنید.
- از المان های اطرافتان استفاده کنید
زمانی که عکسی را از زندگی شهری و روستایی، محیط کار، مناطق جنگ زده و غیره، ثبت می کنید با استفاده از المان های محیط و اطراف می توانید به عکس قدرت بیشتر دهید و مفهوم بیشتری در آن بگنجانید. شما به یک محیط روستایی رفته و قصد دارید مردم را به تصویر بکشید، اگر از مردم روستا به تنهایی عکاسی کنید فقط عکسی دارید از یک شخص با پوشش روستایی که شاید هدف شما از عکس را کاملاً انتقال ندهد و نتوانید مفهوم خودتان را به خوبی در آن بگنجانید، ولی اگر همان شخص را با المان هایی از جمله بافت دیوار، لوازم منزل و تزئینات یک خانه ی روستایی که برخواسته از مذهب، عقاید و سلایق و حتی مایحتاج است در کادر داشته باشید می توانید ذهنیتی از سبک زندگی آن منطقه به مخاطب خود انتقال دهید و مفهوم بیشتری را درعکس خود بگنجانید.
- عکس های پر محتوا بگیرید
در عکاسی مستند محتوا نقش مهمی را ایفا می کند، عکس شما حتی اگر ترکیب بندی مناسبی داشته باشد بدون محتوا نمی تواند یک عکس مستند خوب باشد.شما در لحظه پس از پیدا شدن محتوای مناسب باید ترکیب بندی کنید و تکنیک مناسب را در لحظه انتخاب و اجرا کنید. ذهن شما باید آماده باشد تا با پیدا شدن محتوا بتواند در هر محیط و هر لحظه ترکیب بندی مناسب را انجام دهد.
- یک عکاس مستند حرفه ای را الگوی خود قرار دهید
به محضی که عکاسی مستند اجتماعی را شروع کنید به سیل عظیمی از دوراهی ها و چندراهی ها برخورد میکنید که هیچ رد و نشانی از راه حلش در اینترنت و کتاب های آموزشی وجود ندارد. اینجا شما به “تجربه” نیاز دارید نه دانش تئوری . پیشنهاد من پیروی از دک مک کولین عکاس برتر مستند است .
- ابزار مناسب
همانطور که در بالا اشاره شد شما نیاز به لنز واید دارید. همچنین بهتر است لنز واید شما دارای دیافراگم بازتر باشد برای مثال f/2.8 تا اگر شرایط نوری مناسب نداشتید لحظه را از دست ندهید. با استفاده از بند های دوربین carry belt یا همان دسترسی سریع می توانید به عکس العمل خود سرعت داده تا زمان طلایی را از دست ندهید.
- نحوه نمایش موضوع
کم کم به مرحله شات نزدیک می شوید. چگونه میخواهید موضوع را به تصویر بکشید بدون آنکه هیچ ریزه کاری از قلم بیوفتد؟ برفرض این عکس را گرفتید ، فردی با عقاید و دیدگاه های متفاوت همان برداشتی را از تصویر میکند که هدف شما بوده ؟
- عکاسی مستند باید طبیعی باشد
شما برای عکاسی مستند باید به صورت روزمره داخل زندگی سوژه باشید، چندین ساعت با او صحبت کنید، به قصه‌های او گوش دهید، چیزی که به صورت طبیعی رخ میدهد را به تصویر بکشید. شما نباید چیزی که ارتباطی با سوژه ندارد را به تصویر بکشید. بلکه باید در کنار او باشید و لحظاتی که خیلی مهم هستند را به تصویر بکشید.
- اصل حقیقت را به تصویر بکشید
این موضوع خیلی با بخش قبلی تفاوت ندارد اما اجازه دهید بیشتر راجع به آن صحبت کنیم. فقط بودن در خانه سوژه و دیدن محیط زندگی او باعث نمی‌شود شما وارد روح و قلب سوژه شوید. اگر سوژه به شما نزدیک است (مانند یکی از اعضای خانواده) به این فکر کنید که کدام یک از ویژگی‌های او را میخواهید به تصویر بکشید؟ هوش، آرامش، شوخ طبعی و… چیزهایی هستند که می‌توانند در عکسهای شما به شدت مشخص باشند. آیا در مورد آنها چیز منحصر به فردی وجود دارد؟ شما چطور می‌توانید این موضوع را به تصویر بکشید؟
- جزئیات را فراموش نکنید
وقتی که از یک نفر با انگیزه مستند عکاسی میکنید، مطمئن شوید به سه نمای کلی، فاصله متوسط و کلوزآپ فکر میکنید. منظورم این است که باید به برخی چیزها نزدیک شوید و نباید در تمام عکسها فقط صورت یا تمام بدن سوژه را به تصویر بکشید. جزئیاتی مانند روشی که قاشق را در دست می‌گیرند، می‌تواند به شدت تاثیر گذار باشد.
عکاسی مستند (بخش دوم)
عکاسی مستند اجتماعی اولین بار در قرن 19 در ایالات متحده امریکا برای نمایش زندگی افراد طبقه محروم و ضعیف جامعه به وجودآمد. درواقع محوریت اصلی آن توجه عمومی به مسائل اجتماعی است.
مستند اجتماعی یعنی چیزی که از اجتماع بیرون می آید و می توان به آن استناد کرد. عکس مستند اجتماعی عکسی است با سند و مدرکی برای استناد که می توان در هر زمان به این عکسها روی کرد تا بازگویی از یک رخداد باشد. در واقع هر عکسی که از واقعیت بیرون می آید یک عکس مستند محسوب می شود، حتی عکسهای خانوادگی می توانند در این شاخه قرار گیرند، زیرا این عکس اطلاعات لازم را از جمع شدن خانواده در زمان و مکانی خاص دارد. شما با ثبت یک عکس مستند مدرکی تاریخی سیاسی و اجتماعی را به ثبت می رسانید و به غیر از این موارد مخاطب با دیدن عکس شما به فرهنگ، پوشش و سبک زندگی مردم آن منطقه در تاریخ گرفته شدن عکس آگاه می شود. شما به عنوان عکاس مستند اجتماعی آینه ای هستید برای دیدن وآگاهی و یادآوری.
مهارت‌های فنی عکاسی فقط یک نقش پشتیبان در عکاسی مستند دارند و مهم‌تر از مهارت‌های فنی مهارت‌های اجتماعی است که هیچ ارتباطی با دوربین ندارند. خیلی از کارهایی که برای عکاسی مستند باید انجام دهیم در حالی انجام می‌شوند که هنوز دوربین را بیرون نیاورده‌ایم. عکاسی مستند بیشتر درمورد صحبت کردن، یاد گرفتن، تحقیق و درک چیزهایی است که در اطراف شما در حال رخ دادن است.
عکاسان مستند اجتماعی ایالات متحده با تمرکز بر سوژه هایی که نشان دهنده ی نقض حقوق بشر هستند کماکان صدرنشین این ژانر عکاسی بوده و تصاویر تاثیرگذاری را ثبت میکنند.
اگر میخواهید عکاسی مستند اجتماعی را امتحان کنید این نکته را همیشه در پیس زمینه ذهنتان روشن نگه دارید؛ عکاسی مستند در عین ارتباط قوی با مردم، شان و احترام آنها را زیر سوال نمیبرد. اگر قرار است نکته سیاهی از جامعه مثل فقر به تصویر کشیده شود، نباید شخص فقیر بعنوان قربانی نقش سوژه اصلی را بر گردن بگیرد. یکجورهایی عکاسی مستند با تحریک احساسات مخاطب و سواستفاده از آن میانه ای ندارد .
اگر مخاطب حس کند اعتماد و احساسش در راستای هدف شما بعنوان عکاس مورد استفاده قرار گرفته علاوه بر اینکه تصویر شما برایش جذاب نخواهد بود بلکه ترجیح میدهد از چند فرسخی هیچ عکس مستندی رد نشود .
اگر به دنبال ارتباط قوی و جلب اعتماد مخاطب هستید ، ذهنیت اشتباهشان را با یک عکس به چالش بکشید
میپرسید چگونه؟ رسالت یک عکاس مستند اجتماعی این است که مسیر فهم و درک مسائل اجتماعی را برای بیننده تسهیل کند. نه قرار است احساساتی به بازی گرفته شود نه قرار است بزرگنمایی ای رخ دهد .
حواستان باشد کلیشه را وارد عکاسی مستند نکنید که با بیننده کلاهتان درهم میرود .کلیات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را در یک قاب به نحوی جاسازی کنید که از سوتفاهم های ایجاد شده برای بیننده اشتباه زدایی شود . نه چیزی بیشتر و نه کمتر!
عکاسی مستند (بخش اول)
