عکاسی مستند (بخش سوم)

عکاسی مستند اجتماعی بسیار شاخه جذابیست، زیرا شما هستید که از واقعیات جامعه و مردم تصویری می سازید بر گرفته از دید شما به دنیا و جامعه و مفهومی را انتقال می دهید که از دل وقایع بر گرفته از درونتان در عکس گنجانده اید.

 اگر تصمیمتان را گرفته اید تا عکاس مستند اجتماعی باشید ، به نکات زیرتوجه کنید:

- هدفتان را مشخص کنید

هدفتان را قبل از رفتن در محیط مورد نظر مشخص کنید، چون عکاسی مستند فرآیندی سریع و لحظه ای است که شما با خلاقیت و زاویه مناسب در لحظه ای طلایی ثبت می کنید. شما باید آمادگی ذهنی لازم را برای ثبت یک لحظه خیلی کوتاه داشته باشید، زیرا شاید آن لحظه هرگز تکرار نشود و دیر جنبیدن شما و آماده نبودن ذهن تان ممکن است یک لحظه واقعا مهم را از شما بگیرد و سالها حسرت از دست دادنش را بخورید.

- موضوع مورد نظرتان را کالبدشکافی کنید

قبل از اینکه دوربین به دست شوید، به این فکر کنید که کدام دغدغه اجتماعی ذهن شما را درگیر کرده، دوست دارید دوای درد کدام بخش باشید. سپس به دنبال جایی باشید که چالش مورد نظرتان بیداد میکند.قبل از اینکه انتخاب کنید سوژه و زاویه اجتماعی را انتخاب کنید به خود یادآوری کنید که عکس شما قرار است چه مشکلی را حل کند . اگر راه حلی برای هیچ مشکل اجتماعی به حساب نمی آید همان بهتر که ثبت نشود.

- راجع به فرهنگ و تاریخ مردم منطقه ی مورد نظر تحقیق کنید

پس از مشخص شدن هدف اگر برای عکاسی از مراسم بومی و مذهبی و دیگر مراسم مختص به منطقه مورد نظر می روید بهتراست تحقیق کنید. با این کار شما آگاه می شوید که چه مراسم و رویدادی را ثبت می کنید، این آگاهی به شما کمک می کند تا با درک واقعه بدانید از چه نشانه ها و المان هایی برای رساندن بهتر مفهوم در کادر خود استفاده کنید تا برای مخاطبانتان هم قابل درک باشد.

- مهارت‌های اجتماعی خودتان را گسترش دهید

مهارت‌های فنی عکاسی فقط یک نقش پشتیبان در عکاسی مستند دارند و مهم‌تر از مهارت‌های فنی مهارت‌های اجتماعی است که هیچ ارتباطی با دوربین ندارند. خیلی از کارهایی که برای عکاسی مستند باید انجام دهیم در حالی انجام می‌شوند که هنوز دوربین را بیرون نیاورده‌ایم. عکاسی مستند بیشتر درمورد صحبت کردن، یاد گرفتن، تحقیق و درک چیزهایی است که در اطراف شما در حال رخ دادن است.

- با سوژه وقت بگذرانید

بخشی از درک اتفاقات اطراف گذراندن وقت با سوژه است.اغلب عکاس‌های خبری باید به صورت خیلی سریع عمل کنند تا رویدادهایی که با سرعت زیادی در حال رخ دادن هستند را ثبت کنند. اما در عکاسی مستند باید بیشترین استفاده را از زمان ببرید. یک پروژه عکاسی مستند می‎‌تواند روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها زمان ببرد. به خودتان زمان کافی بدهید تا به خوبی سوژه را بشناسید. همین صمیمیت باعث می‌شود عکس‌های معنادار بیشتری خلق کنید.

- از المان های اطرافتان استفاده کنید

زمانی که عکسی را از زندگی شهری و روستایی، محیط کار، مناطق جنگ زده و غیره، ثبت می کنید با استفاده از المان های محیط و اطراف می توانید به عکس قدرت بیشتر دهید و مفهوم بیشتری در آن بگنجانید. شما به یک محیط روستایی رفته و قصد دارید مردم را به تصویر بکشید، اگر از مردم روستا به تنهایی عکاسی کنید فقط عکسی دارید از یک شخص با پوشش روستایی که شاید هدف شما از عکس را کاملاً انتقال ندهد و نتوانید مفهوم خودتان را به خوبی در آن بگنجانید، ولی اگر همان شخص را با المان هایی از جمله بافت دیوار، لوازم منزل و تزئینات یک خانه ی روستایی که برخواسته از مذهب، عقاید و سلایق و حتی مایحتاج است در کادر داشته باشید می توانید ذهنیتی از سبک زندگی آن منطقه به مخاطب خود انتقال دهید و مفهوم بیشتری را درعکس خود بگنجانید.

- عکس های پر محتوا بگیرید

در عکاسی مستند محتوا نقش مهمی را ایفا می کند، عکس شما حتی اگر ترکیب بندی مناسبی داشته باشد بدون محتوا نمی تواند یک عکس مستند خوب باشد.شما در لحظه پس از پیدا شدن محتوای مناسب باید ترکیب بندی کنید و تکنیک مناسب را در لحظه انتخاب و اجرا کنید. ذهن شما باید آماده باشد تا با پیدا شدن محتوا بتواند در هر محیط و هر لحظه ترکیب بندی مناسب را انجام دهد.

- یک عکاس مستند حرفه ای را الگوی خود قرار دهید

به محضی که عکاسی مستند اجتماعی را شروع کنید به سیل عظیمی از دوراهی ها و چندراهی ها برخورد میکنید که هیچ رد و نشانی از  راه حلش در اینترنت و کتاب های آموزشی وجود ندارد. اینجا شما به “تجربه” نیاز دارید نه دانش تئوری . پیشنهاد من پیروی از دک مک کولین عکاس برتر مستند است .

- ابزار مناسب

همانطور که در بالا اشاره شد شما نیاز به لنز واید دارید. همچنین بهتر است لنز واید شما دارای دیافراگم بازتر باشد برای مثال f/2.8 تا اگر شرایط نوری مناسب نداشتید لحظه را از دست ندهید. با استفاده از بند های دوربین carry belt یا همان دسترسی سریع می توانید به عکس العمل خود سرعت داده تا زمان طلایی را از دست ندهید.

- نحوه نمایش موضوع

کم کم به مرحله شات نزدیک می شوید. چگونه میخواهید موضوع را به تصویر بکشید بدون آنکه هیچ ریزه کاری از قلم بیوفتد؟ برفرض این عکس را گرفتید ، فردی با عقاید و دیدگاه های متفاوت همان برداشتی را از تصویر میکند که هدف شما بوده ؟

- عکاسی مستند باید طبیعی باشد

شما برای عکاسی مستند باید به صورت روزمره داخل زندگی سوژه باشید، چندین ساعت با او صحبت کنید، به قصه‌های او گوش دهید، چیزی که به صورت طبیعی رخ می‌دهد را به تصویر بکشید. شما نباید چیزی که ارتباطی با سوژه ندارد را به تصویر بکشید. بلکه باید در کنار او باشید و لحظاتی که خیلی مهم هستند را به تصویر بکشید.

- اصل حقیقت را به تصویر بکشید

این موضوع خیلی با بخش قبلی تفاوت ندارد اما اجازه دهید بیشتر راجع به آن صحبت کنیم. فقط بودن در خانه سوژه و دیدن محیط زندگی او باعث نمی‌شود شما وارد روح و قلب سوژه شوید. اگر سوژه به شما نزدیک است (مانند یکی از اعضای خانواده) به این فکر کنید که کدام یک از ویژگی‌های او را می‌خواهید به تصویر بکشید؟ هوش، آرامش، شوخ طبعی و… چیزهایی هستند که می‌توانند در عکس‌های شما به شدت مشخص باشند. آیا در مورد آن‌ها چیز منحصر به فردی وجود دارد؟ شما چطور می‌توانید این موضوع را به تصویر بکشید؟

- جزئیات را فراموش نکنید

وقتی که از یک نفر با انگیزه مستند عکاسی می‌کنید، مطمئن شوید به سه نمای کلی، فاصله متوسط و کلوزآپ فکر می‌کنید. منظورم این است که باید به برخی چیزها نزدیک شوید و نباید در تمام عکس‌ها فقط صورت یا تمام بدن سوژه را به تصویر بکشید. جزئیاتی مانند روشی که قاشق را در دست می‌گیرند، می‌تواند به شدت تاثیر گذار باشد.